یبوست در کودکان یک مشکل شایع است. یبوست به این معناست که کودک دفع مدفوع سخت یا سفت دارد. علل شایع این عارضه شامل تاخیر انداختن زمان رفتن به دستشویی و داشتن رژیم غذایی نا مناسب است. خوشبختانه بیشتر موارد یبوست در کودکان موقتی بوده و قابل برطرف کردن است.
ترغیب فرزندتان برای ایجاد تغییرات ساده در رژیم غذایی ؛ مانند استفاده بیشتر از میوه و سبزیجات غنی از فیبر و نوشیدن آب به مقدار کافی، می تواند کمک زیادی به رفع یبوست و سفتی روده کند. در صورت تأیید پزشک اطفال، درمان یبوست کودک با ملین نیز امکان پذیر است.
علائم یبوست در کودکان
یبوست یکی از عارضه هایی می باشد که در صورت ندانستن علائم آن توسط والدین، می تواند ناراحتی هایی برای کودکان به همراه داشته باشد. به همین علت دانستن علائم آن می تواند شما را در پیدا کردن راهکار درمان مناسب با آن کمک کند:
-
داشتن کمتر از سه بار اجابت مزاج در هفته
-
حرکت روده به سختی و همراه با درد
-
دل درد و دل پیچه
-
لکه هایی از مدفوع در لباس زیر کودک
-
خون روی سطح مدفوع
بعضی از کودکان از این موضوع ترس دارند که اجابت مزاج به آن ها آسیب بزند و اذیتشان کند. به همین دلیل از دستشویی رفتن خودداری می کنند. هنگام تلاش برای نگه داشتن مدفوع ممکن است متوجه شوید که کودک شما پاهای خود را بهم می پیچد ، باسن خود را جمع می کند ، بدن خود را خم کرده یا حتی حس ناراحتی در صورت خود دارد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
یبوست در کودکان معمولاً جدی نیست. با این حال ، اگر به حالت مزمن برسد، ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد یا نشانه ای از یک بیماری اساسی باشد. اگر یبوست کودک بیش از دو هفته طول کشید، برای یافتن بهترین راه حل به پزشک اطفال مراجعه کنید. همچنین در صورت مشاهده موارد زیر این عارضه را جدی تر بگیرید:
-
تب
-
نخوردن غذا و بی اشتهایی
-
مشاهده خون در مدفوع
-
تورم شکم
-
کاهش وزن غیر معمول
-
درد هنگام حرکات روده ( دفع گاز شکم )
-
خروج بخشی از روده از مقعد
علت یبوست کودکان چیست؟
یبوست معمولاً هنگامی اتفاق می افتد که مدفوع به کندی از طریق دستگاه گوارش حرکت کند که باعث سفت و خشک شدن آن می شود.
عوامل زیادی می توانند در بروز یبوست در کودکان نقش داشته باشند ، از جمله:
خودداری از رفتن به دستشویی
کودک شما ممکن است تمایل به دفع مدفوع و رفتن به موقع به دستشویی را نادیده بگیرد زیرا از محیط آن می ترسد یا نمی خواهد از بازی فاصله بگیرد. بعضی از کودکان وقتی از خانه دور هستند به دلیل اینکه از توالت های عمومی راحت نیستند ، این کار را انجام نمی دهند.
حرکات روده ای دردناک مانند دفع گاز ناشی از مقعد و مدفوع بزرگ یا سفت نیز ممکن است منجر به جلوگیری از رفتن به دستشویی شود. در صورتی که عمل دفع با درد همراه باشد، کودک شما از رفتن به دستشویی سر باز می زند.
آموزش رفتن به دستشویی
اگر آموزش این عمل را به کودک خود خیلی زود یاد بدهید، می تواند باعث پبش آمدن عوارضی از جمله یبوست شود زیرا کودک تا جایی که بتواند خود را نگه می دارد. اما آموزش در زمان مناسب راه حلی برای جلوگیری از تمامی این مشکلات است.
تغییر در رژیم غذایی
میوه ها و سبزیجات یا مایعات غنی از فیبر در رژیم غذایی کودک شما می توانند مانع به وجود آمدن یبوست شود. یکی از زمان های شایع برای یبوست کودکان این است که از یک رژیم غذایی کاملاً مایع به یک رژیم غذایی حاوی غذاهای جامد روی می آورند.
تغییر در سبک زندگی
هرگونه ایجاد تغییر جدید در روال زندگی کودک شما؛ مانند مسافرت رفتن، تغییر هوا یا استرس می تواند بر عملکرد روده تأثیر بگذارد. همچنین کودکان هنگام شروع تحصیل در خارج از خانه به طور معمول دچار یبوست می شوند.
داروها
داروهای ضد افسردگی و داروهای مختلف دیگر می توانند در بروز یبوست نقش داشته باشند.
آلرژی به شیر گاو
آلرژی به شیر گاو یا مصرف زیاد لبنیات (پنیر و فرآورده های تهیه شده گاوی) گاهی اوقات منجر به یبوست می شوند.
سابقه خانوادگی
کودکانی که در خانواده آن ها عارضه یبوست به طور ژنتیکی یا ارثی وجود داشته است، به طور معمول دچار یبوست می شوند و باید از پیش آمدن آن جلوگیری شود.
چه کودکانی بیشتر در معرض ابتلا به یبوست هستند؟
یبوست بیشتر کودکانی را تحت تاثیر قرار می دهد که:
-
کم تحرک هستند
-
فیبر کافی مصرف نمی کنند
-
مایعات کافی نمی نوشند
-
داروهای خاصی را مصرف می کنند، از جمله برخی از داروهای ضد افسردگی
-
دارای یک عارضه پزشکی در مقعد یا راست روده هستند
-
دچار اختلال عصبی می باشند
عوارض
اگرچه یبوست در کودکان می تواند ناراحت کننده باشد ، اما معمولاً جدی نیست اما اگر به مرحله مزمن برسد، عوارض آن می تواند شامل موارد زیر باشد:
-
ایجاد رعشه های پوستی در پوست اطراف مقعد
-
ابتلا به شقاق مقعدی کودکان ( آنوس فیشر )
-
افتادگی رکتوم ، هنگامی که راست روده از مقعد خارج می شود
-
نگهداری مدفوع
-
اجتناب از حرکات روده (دفع گاز) به دلیل درد ، که باعث می شود مدفوع نهفته در روده بزرگ و راست روده جمع شده و به بیرون نشت کند یا همان انسداد روده رخ دهد
چگونه می توان از یبوست در کودکان جلوگیری کرد؟
برای کمک به جلوگیری از یبوست در کودکان می توانید از انجام موارد زیر کمک بگیرید:
-
استفاده از غذاهای سرشار از فیبر برای وعده های خوراکی کودک.
زیرا یک رژیم غذایی غنی از فیبر می تواند به روده کودک شما کمک کند تا مدفوع نرم و حجیم تشکیل دهد که دفع آن به مراتب راحت تر می باشد.
غذاهای حاوی فیبر مانند میوه ها ، سبزیجات ، لوبیا و غلات و حبوبات و نان های کودک را بیشتر همراه با غذا او سرو کنید. اگر کودک شما به رژیم غذایی با فیبر بالا عادت ندارد ، فقط با اضافه کردن چند گرم فیبر در روز برای جلوگیری از گاز و نفخ در غذا های او شروع کنید.
استفاده از فیبر در رژیم غذایی کودکان تا اندازه مفید است؟
میزان توصیه شده برای بدن در دریافت فیبر از رژیم غذایی 14 گرم به ازای هر 1000 کالری در رژیم غذایی کودکان می باشد.
برای کودکان : استفاده از مواد خوراکی حاوی فیبر به معنای دریافت حدود 20 گرم فیبر غذایی در روز.
برای دختران نوجوان و زنان جوان : 29 گرم در روز.
برای پسران و مردان نوجوان : 38 گرم در روز.
2. کودک خود را به نوشیدن مایعات فراوان تشویق کنید.
آب بهترین نوشیدنی می باشد که به عملکرد درست کلیه ها نیز کمک بسیاری می کند.
میزان آب مصرفی در کودکان: 6 تا 8 لیوان در روز
میزان مصرفی نوشیدن آب در بزرگسالان : 10 تا 12 لیوان در روز
3. تقویت فعالیت ایمنی بدن
فعالیت بدنی منظم به تحریک عملکرد طبیعی روده ها کمک می کند.
4. یک روال منظم برای رفتن به دستشویی ایجاد کنید.
به طور منظم پس از زمان خوردن وعده های غذایی کودک خود را به دستشویی ببرید. می توانید از یک رابط توالت فرنگی نیز برای راحت تر بودن او کمک بگیرید.
5. به کودک خود یادآوری کنید که به حس درونی خود توجه کند.
بعضی از کودکان چنان در بازی سرگرم می شوند که حس روده ها برای اجابت مزاج را نادیده می گیرند. اگر چنین تاخیری غالباً رخ دهد ، می تواند در بروز یبوست نقش داشته باشد.
6. به کارهای خوب کودکان توجه کنید.
همیشه به دنبال نتیجه نباشید. گاهی برای اینکه حتی کودک شما خودش تمایل به رفتن به دستشویی را دارد، او را تشویق کنید و گاه به گاهی برایش هدیه تهیه کنید.
7. داروهای کودک را چک کنید.
اگر او دارویی مصرف می کند که منجر به سفتی مدفوع می شود، با پزشک کودک خود این موضوع را در میان بگذارید.
