آموزش و روش حمام کردن نوزاد و کودک

بی شک هیچ مادری نخستین دفعه ای که فرزند خود را به حمام برده فراموش نمی کند و تا سالیان سال از آن به عنوان یک خاطره ی دوست داشتنی یاد خواهد کرد.

تجربه ی اولین باری که کودک خود را به حمام می برید و او را می شویید، بسیار شیرین و به یاد ماندنی است.

اما این تجربه ی شیرین برای برخی از مادران با استرس خاصی همراه است، بخصوص برای مادرانی که اولین بار است که طعم لذت بخش بچه دار شدن را می چشند.

شاید بتوانید چند دفعه ی اول از مادربزرگ کودک یا یکی از خانم های با تجربه ی فامیل بخواهید تا فرزندتان را حمام کند، اما این روال تا همیشه نمی تواند ادامه داشته باشد!

شما باید به عنوان یک مادر که صاحب یک کوچولوی دوست داشتنی شده اید بتوانید مستقل عمل کرده و از پس تمام کارهای شخصی کودک خود برآیید.

بهترین راهی که می تواند به شما در زمینه حمام کردن نوزادتان کمک کند، بالا بردن سطح اطلاعاتتان در این زمینه است.

با شمیم بی بی همراه باشید تا شما را با آموزش حمام کردن نوزاد و کودک آشنا کنیم.

زمان مناسب برای اولین حمام کردن نوزاد:

سازمان جهانی بهداشت (WHO) توصیه کرده که اولین استحمام نوزاد را تا 24 ساعت بعد از به دنیا آمدن او به تعویق بیاندازید.

اگر به دلایل فرهنگی لازم است که حتما روز اول تولد، نوزاد خود را حمام کنید، باید حداقل 6 ساعت پس از تولد او صبر کنید.

بدن نوزاد در بدو تولد دارای چربی خاصی (ماده سفید مومی) است که ورنیکس نام دارد، نباید این چربی را از بدن کودک پاک کنید و باید اجازه دهید این چربی جذب پوست نوزاد شود.

ورنیکس یک مرطوب کننده طبیعی است و خاصیت ضد باکتریایی دارد که از پوست کودک در برابر آسیب های احتمالی حفاظت می کند.

براساس یک رسم قدیمی در ایران، مادر و فرزند تا روز دهم زایمان به حمام نمی رفتند و در این روز با مراسم خاصی به حمام رفته و در منزل جشن برگزار می کردند و فامیل ها را دعوت می کردند که به این جشن حمام زایمان می گفتند.

اما اصولی ترین روشی که برای زمان اولین حمام نوزاد مطرح می شود این است که تا زمانیکه ریشه بند ناف خشک نشده، از حمام کردن نوزاد پرهیز کنید.

در نخستین روزهای تولد نوزاد، می توانید بدن او را با یک دستمال نخی یا اسفنج مرطوب تمیز نمایید.

پس از تعویض پوشک نیز می توانید از دستمال مرطوب استفاده کنید و ناحیه ی تناسلی نوزاد را تمیز کنید.

هر زمان که ریشه ی بند ناف خشک شد و در اصطلاح افتاد، بهترین زمان برای نخستین حمام نوزاد است.

برای خرید آنلاین انواع لوازم بهداشت و حمام کودک کلیک نمایید. 

روش حمام کردن اسفنجی نوزاد:

در سه حالت می توانید از حمام اسفنجی برای شستن فرزند خود استفاده نمایید:

اگر فرزند شما پسر است و او را ختنه کرده اید می توانید کودک را به حمام اسفنجی ببرید.

اگر بند ناف نوزاد شما هنوز نیفتاده اما می خواهید بدن او را بشویید، حمام اسنفجی راهکار مناسبی می باشد.

اگر نوزادتان به تازگی به دنیا آمده و می ترسید در حین حمام کردن از دستتان لیز بخورد می توانید از حمام اسفنجی استفاده کنید.

در این روش نوزاد در فضای اتاق شسته و تمیز می شود.

دمای اتاق را گرم کنید تا بدن نوزاد در معرض هوای آزاد دچار سرماخوردگی نشود.

زیراندازی پهن کنید و نوزاد را بر روی آن بخوابانید.

یک ظرف آب ولرم در کنار خود بگذارید.

با یک پنبه یا اسفنج نرم و لطیف بخش های مختلف صورت کودک همچون گردن و پشت گوش های او را با ملایمت تمیز نمایید.

پنبه ای کوچک را در آب خیس کنید و چشم های نوزاد را از گوشه ها به سمت بیرون تمیز کنید.

توجه داشته باشید برای هر یک از چشم های نوزاد از یک پنبه استفاده نمایید تا چشم های نوزاد دچار عفونت نشوند.

دقت داشته باشید پرزهای کوچک پنبه در تماس با چشم نوزاد به مژه های او گیر نکند.

بعد از اینکه تمیز کردن بخش سر و گردن کودک به پایان رسید، نوبت به بدن او می رسد.

با یک حوله سر و گردن کودک را خشک نمایید.

لباس های او را به آرامی در بیاورید، و با یک اسفنج نرم تمامی بخش های بالاتنه و پایین تنه ی نوزاد و چین خوردگی های بدن او را تمیز کنید.

بخش تمیز کردن بدن نوزاد را باید با سرعت بیشتری انجام دهید تا در معرض هوای آزاد سرما نخورد.

وقتی تمیز کردن شکم، دست ها و پاهای نوزاد تمام شد، آنها را با حوله خشک کنید.

در پایان پوشک نوزاد را باز نمایید و دستگاه تناسلی او را با یک دستمال مرطوب یا یک پنبه تمیز کنید.

وسایل مورد نیاز حمام کردن نوزاد:

شما نمی توانید تا ابد فرزندتان را با روش حمام اسفنجی بشویید و باید از روش معمول حمام کردن برای نوزاد خود استفاده نمایید.

پس از اینکه چند بار فرزند خود را به روش حمام کردن اسفنجی تمیز کنید، استرستان تا اندازه ی زیادی از بین می رود.

موضوع دیگری که می تواند در افزایش آرامش و کاهش استرس شما تاثیرگذار باشد این است که وسایل لازم برای حمام کردن کودک را محیا کنید.

صابون یا شامپو بدن:

باید از صابون هایی که فاقد رنگ و عطر خاصی هستند برای شستشوی بدن نوزاد استفاده نمایید، در صورت تمایل می توانید از شامپو بدن برای شستشوی بدن نوزاد استفاده کنید.

لیف یا اسفنج:

از لیف حوله ای نرم و لطیف یا اسفنج طبیعی برای شستشوی بدن کودک استفاده نمایید که بدن او را دچار حساسیت و التهاب های پوستی نکند.

وان حمام:

برخی افراد از سینک آشپزخانه یا دستشویی برای شستن نوزاد استفاده می کنند که از نظر بهداشتی مناسب نیست، از طرفی بدن نوزاد لیز است و حین شستشو امکان دارد از دستتان بیفتد.

یک وان مناسب همراه با آسان شور می تواند برای شستن نوزاد تا 6 ماهگی به شما کمک کند، نوزاد را بر روی آسان شور قرار دهید و خیالتان راحت باشد که دیگر نوزاد لیز نخواهد خورد.

معمولا وان های معمولی پلاستیکی را بستگی به ظرفیت آبی که در آنها جای می گیرد، می توانید تا سن 4 تا 5 سال برای شستشوی کودک استفاده کنید.

وان وسیله ای مناسب برای حمام کردن کودک کاست، کودک پس از اینکه نشستن را یاد می گیرد می تواند در وان بنشیند و آب بازی کند.

لوسیون، کرم و روغن نوزاد:

لوسیون ها، کرم ها و روغن ها می توانند رطوبت از دست رفته ی بدن نوزاد پس از حمام را تامین کنند.

در صورتی که قسمتی از بدن نوزاد دچار عرق سوز یا ادرار سوختگی شده می توانید بر روی موضع آن کرم یا وازلین بمالید.

وسایل بازی حمام:

اگر کودک شما به سنی رسیده که می تواند بنشیند و با محیط پیرامون خود ارتباط برقرار کند اما همچنان از حمام رفتن می ترسد، شما باید محیطی سرگرم کننده و شاد را برای او در حمام ایجاد کنید.

استفاده از اسباب بازی های حمام، پوپت ها و کتاب های حمام می تواند کودک را به حمام رفتن علاقمند کند.

تالک مایع یا پودر بچه:

پس از حمام کردن نوزاد و خشک کردن بدن او می توانید در بخش هایی از بدن نوزاد که چین خوردگی دارد همچون کشاله های ران و زیر بغل از تالک مایع یا پودر بچه استفاده کنید تا از التهاب پوستی کودک جلوگیری کند.

دماسنج حمام:

اگر دمای آب داخل وان بالا باشد، کودک احساس بدی نسبت به حمام رفتن پیدا می کند، پس باید از وسیله ای استفاده نمایید که دمای مناسب آب را برای شما اندازه گیری کند.

دماسنج حمام می تواند به شما کمک کند تا دمای آب را برای حمام کردن فرزند خود تنظیم نمایید.

کلاه حمام:

معمولا اکثریت مادر و پدرها از اینکه حین حمام کردن نوزاد، آب و شامپو در چشم و گوش های فرزندشان برود واهمه دارند.

اگر آب و شامپو در چشم و گوش های کودک برود شروع به گریه و بی قراری می کند.

کلاه حمام جنس فومی دارد و لبه دار است و مانع ورود آب و شامپو به چشم ها و گوش های کودک می شود.

حوله حمام:

از مهمترین لوازمی که پس از حمام کردن نوزاد و کودک لازم است، حوله حمام می باشد.

حوله باید الیافی نرم و لطیف داشته باشد و بدون هیچ فشار و زحمتی از قدرت آبگیری خوبی برخوردار باشد.

برای کودکان زیر یکسال می توانید از حوله دورپیچ  کلاهدار و برای کودکان بالای یکسال از حوله تن پوش استفاده نمایید.

ناخنگیر یا قیچی:

پس از حمام مناسب ترین زمان برای کوتاه کردن و مرتب کردن ناخن های کودک است، زیرا در این زمان ناخن های کودک نرم شده و به راحتی کوتاه می شوند.

پوشک:

پس از اینکه کودک دلبند خود را از حمام خارج کردید، اولین کاری که بعد از خشک کردن بدن او باید انجام دهید این است که از پوشک برای کودک استفاده کنید.

توری وان حمام:

شاید حتی نام توری وان حمام را نشنیده باشید، اما باید به شما بگوییم که یکی از پر استفاده ترین لوازم حمام کودک، توری حمام می باشد.

توری حمام بر روی وان نصب می شود و شما می توانید کودک را برای شستشو روی آن قرار دهید و مانع لیزر خوردن کودک می شود.

بهترین زمان حمام کردن نوزاد:

حمام کردن نوزاد تایم خاصی ندارد و شما می توانید در هر ساعتی از صبح تا شب فرزند خود را حمام کنید.

زمان مناسبی را برای حمام نوزاد انتخاب کنید که خودتان خسته نباشید و از انرژی کافی برای حمام کردن نوزاد برخوردار باشید.

پس از شیر خوردن بلافاصله کودک را به حمام نبرید، البته اگر فرزند شما گرسنه است نیز زمان مناسبی برای حمام کردن او نمی باشد.

بهترین زمان برای حمام کردن، پیش از تغذیه و خواب نوزاد است.

مراحل حمام کردن نوزاد:

استرس را از خود دور کنید و با عشق و آرامش فرزندتان را به حمام ببرید.

لوازم لازم برای حین حمام و پس از حمام کودک را فراهم کنید.

دمای حمام و اتاق را تنظیم کنید تا سرد نباشند.

در قسمت کف وان به اندازه ی حداکثر 8 سانتی متر آب گرم بریزید.

دمای آب را چک کنید که حدود 32 درجه سانتی گراد باشد.

لباس نوزاد را در فضای حمام از بدنش خارج کنید.

پوشک کودک را در آورید.

نوزاد را از قسمت پا به آرامی در وان قرار دهید.

در حین حمام به طور مرتب با یک کاسه ی کوچک روی بدن کودک آب بریزید تا بدنش سرد نشود.

با یک اسفنج نرم و لطیف به آرامی بدن کودک را بشویید.

سر کودک را با شامپو بچه به آرامی بشویید و ماساژ دهید.

بخش های بینی و صورت کودک را با ملایمت بشویید.

اندام تناسلی کودک را به آرامی بشویید. (نیازی به شامپو بدن و صابون برای اندام تناسلی کودک نیست)

سر و بدن کودک را با ریختن کاسه آب بر روی او، آبکشی نمایید.

کودک را به آرامی با یک دست زیر گردن و سرش و دست دیگر زیر باسنش از وان خارج کنید.

در این مرحله دقت داشته باشید تا کودک از دستتان لیز نخورد.

از یک حوله دورپیچ استفاده کنید و بدن کودک را خشک نمایید.

اول به پاهای کودک پوشک ببندید، سپس لباس هایش را بپوشانید.

در صورت نیاز از لوسیون و روغن بچه برای مرطوب کردن و جلوگیری از خشکی پوست کودک استفاده کنید.

نکات ایمنی حمام کردن نوزاد:

اگر فرزند شما نمی تواند در وان بنشیند از توری وان حمام یا آسان شوی وان استفاده کنید.

اگر دسترسی به توری وان و آسان شوی ندارید می توانید به سبک قدیمی عمل کنید:

خودتان بر روی یک چهارپایه بنشینید و بر روی پاهای خود یک پارچه ی نرم و خشک پهن کنید و کودک را بر روی پاهای خود قرار دهید و سر و بدن او را بشویید.

نیازی نیست از کف در وان حمام استفاده کنید زیرا می تواند منجر به عفونت مجاری ادراری کودک شود.

در چند ماهه ی اول تولد نوزاد از مقدار کمی صابون و شامپو استفاده نمایید.

به هیچ وجه کودک را حتی برای یک لحظه در فضای حمام تنها رها نکنید.

توجه داشته باشید دمای آب، داغ نشود زیرا می تواند منجر به سوختگی پوست لطیف کودک شود.

از پوشیدن دمپایی های ابری در حمام خودداری کنید زیرا از نظر ایمنی اصلا مناسب نیستند و می توانند باعث شوند کودک از دستتان بیفتد.

به دلیل اینکه چربی بدن کودک کم است پس از خیس شدن لیز می شود، پس مراقب حمام کردن نوزاد باشید.

به هیچ وجه زمانی که در وان است شیر آب را باز نکنید، زیرا می تواند عمق آب یا دمای آن به طور ناگهانی زیاد شود.

در حین حمام کردن نوزاد با او حرف بزنید و بگذارید فرزند دلبندتان احساس آرامش و امنیت کند.

در تمام مراحل حمام کردن کودک با عشق و آرامش با او رفتار کنید و بگذارید نوزاد از بدو تولد از حمام کردن احساس خوبی پیدا کند.

نوزادان و کودکان در حمام خسته می شوند، به همین دلیل پس از حمام به خوبی می خوابند و استراحت می کنند.

امیدواریم که این مقاله بتواند حمام کردن نوزاد را برای شما سهل و آسان کند و بتوانید از حمام کردن فرزند خود لذت ببرید و لحظات خوشی را حین حمام کردن فرزند خود سپری کنید.

تجربه های شیرین خود را در زمینه ی حمام کردن نوزاد و کودک بصورت کامنت با ما در میان بگذارید.