شیر دادن به نوزاد بخصوص از بدو تولد از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار است و کمتر مواقعی پیش می آید که مادر نتواند به فرزند خود شیر بدهد.
شیر مادر فواید بی شماری برای نوزاد دارد، برخی مادران در روزهای اول شیردهی با چالش های زیادی مواجه می شوند اما پس از چندین روز مشکل حل شده و شیردهی برایشان لذت بخش می شود.
تغذیه طولانی مدت نوزاد با شیر مادر می تواند احتمال ابتلا به بیماری های دیابت نوع 1 و نوع 2، برخی سرطان ها، بیماری های قلبی، کلسترول بالا و چاقی و … را در سنین بزرگسالی کاهش می دهد.
در صورتی که مادر به بیماری های عفونی و بیماری های ساده ای همچون سرماخوردگی، آنفولانزا یا حتی عفونت های گوارشی مبتلا شده باشد توصیه می شود که با رعایت اقدامات بهداشتی به نوزاد شیر بدهد.
حتی در 2 سال اخیر که ویروس کووید 19 (کرونا) بیماری همه گیری در سراسر جهان شده است، در صورت ابتلای مادر به ویروس کرونا، اگر مادر پروتکل های بهداشتی را رعایت کند می تواند به فرزند خود شیر بدهد.
در صورتی که مادر به کرونا مبتلا باشد باید دست های خود را به خوبی با آب و صابون بشوید و از ماسک استفاده نماید و در صورتی که سینه آلوده باشد سینه را نیز شسته و ضدعفونی نمایید.
در صورتی که مادر مبتلا به کرونا وضعیت جسمانی خوبی برای شیر دادن به نوزاد ندارد می تواند شیر خود را توسط شیردوش دستی یا برقی بدوشد و با شیشه شیر به کودک شیر بدهد.
شاید باور کردنی نباشد اما در طول ابتلای مادر به عفونت هایی همچون سرماخوردگی و آنفولانزا توصیه می شود که مادر به نوزادش شیر بدهد و شیردهی در چنین شرایطی عاقلانه تر است تا قطع شیردهی…
وقتی مادر به بیماری مبتلا می شود، شیر مادر حاوی همان آنتی بادی های ضد عفونت می شود که کودک با خوردن شیر از ابتلا به همان عفونت ها حفظ می شود.
اما شرایطی پیش می آید که مشکل بسیار جدی است که البته این شرایط در اقلیت وجود دارد و توصیه می شود که شیردهی قطع شود و مادر به نوزادش شیر ندهد.
در ادامه با سیسمونی شمیم همراه باشید تا شما را با چند مورد از عللی که موجب می شود که مادر نتواند به نوزاد شیر بدهد آشنا کنیم.
چه زمانی مادر نباید به نوزاد شیر بدهد؟
مبتلا بودن مادر به ایدز:
در صورتی که مادر به ویروس HIV یا ایدز مبتلا باشد، باید شیردهی قطع شود.
ویروس HIV امکان انتقال از طریق شیرمادر را دارد و اگر تشخیص داده شود که HIV مادر مثبت است شیردهی قطع می شود.
چنین مادرانی باید شیرخشک به فرزندان خود بدهند.
مصرف دارو توسط مادر:
در صورتی که مادر مبتلا به بیماری خاصی باشد و دارو مصرف کند، برخی از داروها از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شوند.
برخی از داروها بی خطر هستند اما برخی از داروهایی که از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شود، می تواند سلامتی نوزاد را به خطر بیاندازد.
در صورتی که مادر داروهای ضد روتروویروسی (علیه ویروس HIV و ایدز) مصرف نماید، توصیه می شود که شیردهی متوقف شود.
شیمی درمانی برای درمان سرطان مادر:
در صورتی که مادری به سرطان مبتلا باشد و داروهای شیمی درمانی مصرف نمی تواند به فرزند خود شیر بدهد.
یکی از ویژگی های داروهای شیمی درمانی برای درمان سرطان این است که از تقسیم شدن سلولی جلوگیری کرده و مانع رشد سریع سلول ها می شوند.
در صورتی که داروهای شیمی درمانی از طریق شیر مادر به نوزاد انتقال یابند می توانند به رشد کودک صدمات جدی وارد کنند.
درمان مادر با پرتو درمانی:
همچنین مادرانی که تحت پرتو درمانی بخصوص از ناحیه قفسه سینه قرار گرفته اند تا زمانی که درمان آنها به پایان نرسیده نمی توانند به نوزاد خود شیر بدهند.
مبتلا بودن مادر به بیماری سل:
مادرانی که مبتلا به عفونت سل هستند و هنوز مراحل درمان برای آنها انجام نشده است توصیه نمی شود که این افراد به فرزند خود شیر بدهند.
مادران مبتلا به سل امکان دارد پس از درمان و کنترل عفونت و مراحل درمانی بتوانند به فرند خود شیر بدهند بدون آنکه بیماری به نوزاد منتقل شود.
مبتلا بودن مادر به ویروس لنفوتروپیک:
در صورتی که مادر به ویروس لنفوتروپیک مبتلا باشد نباید به فرزند خود شیر بدهد.
مصرف مواد مخدر توسط مادر:
برخی مادرها مواد مخدر یا داروهای غیر قانونی که منع مصرف دارند همچون هروئین، ماری جوانا، کوکائین و … مصرف می کنند توصیه نمی شود که به فرزند خود شیر بدهند.
مادرانی که در دوره شیردهی هستند باید از مصرف الکل و دخانیات پرهیز کنند زیرا می تواند بر سلامتی کودکشان تاثیر منفی داشته باشد.
مبتلا بودن نوزاد به بیماری گالاکتوزمی:
در صورتی که نوزاد تازه متولد شده به بیماری گالاکتوزمی مبتلا است و نمی تواند شیر مادر را هضم کند، مادر باید از شیر دادن به او خوددداری کند.
نوزادانی که به بیماری گالاکتوزمی مبتلا هستند باید رژیم غذایی ویژه ای داشته باشند که فاقد لاکتوز و گالاکتوز باشد.
تا حد امکان و با دلایلی همچون شاغل بودن یا حفظ تناسب اندام و … کودک خود را از شیر مادر محروم نکنید اما اگر داروی خاصی مصرف می کنید یا بیماری خاصی دارید نگران نباشید و می توانید طبق تجویز پزشک شیر مادر را قطع کرده و شیر خشک به کودک خود بدهید.
ما در سیسمونی شمیم برای همه مادران عزیز و کودکانشان آرزوی سلامتی داریم و امیدواریم تمام کودکان بتوانند از شیر با ارزش مادر بهره مند شوند.
سوالات متداول
اگر پستان مادر زخم یا آلوده باشد و مادر نتواند مستقیم به فرزندش شیر بدهد چه کاری باید انجام دهیم؟
در صورتی که به هر دلیلی مادر نتواند بصورت مستقیم به فرزند خود شیر بدهد اما شیر مادر برای کودک منع نشده باشد، مادر می تواند توسط شیردوش شیر خود را بدوشد توسط قاشق، فنجان یا شیشه شیر به فرزند خود شیر بدهد.
در چه زمانی مادر نباید به فرزند خود شیر خود (شیر مادر) را بدهد؟
هیچ مادری نباید بنا به نظر خود فرزندش را از شیرمادر محروم کند، اما در برخی شرایط پزشک شیر دادن مادر به کودک را ممنوع می کند. اگر مادر مبتلا به HIV مثبت (ایدز) باشد، در اثر ابتلا به سرطان شیمی درمانی بکند، داروی خاصی مصرف کند که از طریق شیر به کودک منتقل شود، در حال انجام پرتو درمانی باشد، مادر بیماری سل داشته باشد یا مادر مواد مخدر مصرف کند و ... نباید به فرزند خود شیر بدهد و بهتر است کودک شیر خشک بخورد.
تغذیه کردن نوزاد با شیر مادر می تواند خطر ابتلا به چه بیماری هایی را در بزرگسالی کاهش دهد؟
در صورتی که نوزاد به مدت طولانی از شیر مادر تغذیه کند احتمال مبتلا شدن کودک در سنین بزرگسالی به بیماری هایی همچون چاقی، بعضی از سرطان ها، کلسترول بالا، دیابت نوع 1 و 2، بیماری های قلبی کاهش می یابد.
